“Binəqədi” neft yatağı Abşeron yarımadasının şimal-qərb hissəsində, Bakı şəhərindən 9 km şimalda, Binəqədi neftli-qazlı rayonunda yerləşir. Abşeron yarmadasının şimal-qərbində yerləşən Binəqədi neftli-qazlı rayonunda dövrü fəaliyyətdə olan palçıq vulkanları (Keçəl dağ, Zigilpiri, Keyrəki, Böyük dağ, Kiçik dağ və s.), təbii muzeyi xatırladan, yer səthinə çıxan müxtəlif stratiqrafik lay qatları, qır gölməçələri, fauna və flora qalıqları geniş yayılıb. Burada 100 ildən artıq istismarda olan “Binəqədi” yatağı və 40-90 il müddətində istismar edilən “Qirməki”, “Çaxnaqlar”, “Sulutəpə”, “Masazır”, “Şabandağ”, “Fatmayı” (“Sianşor” və “Məhəmmədli” sahələri) yataqları yerləşir. Hazırda bu yataqlar işlənmənin son mərhələsindədir və çıxarıla bilən neft ehtiyatının böyük bir qismi (83,3%) çıxarılıb. Ərazidə məhsuldar layların yatma dərinlikləri yer səthinin bir neçə metrliyindən başlayaraq 2.000 metr dərinlik intervalındadır.
1891-ci ildə N.Barbot-de Marni və S.Simanoviç tərəfindən 1:8400 miqyasında Binəqədi neftli-qazlı rayonunun ilk geoloji xəritəsi çəkilib və onların işlənməsi üçün tövsiyələr verilib. “Binəqədi” yatağında ilk quyu 1896-cı ildə mexaniki üsulla (döymə üsulu) 430 metr dərinliyə qazılıb. Azərbaycanda ilk dəfə Diatom horizontuna qazılan həmin 4 saylı quyudan neft axını alınıb, sonralar məhsuldar qatın digər horizontları işlənməyə cəlb olunub.
“Binəqədi” yatağı əsaslı olaraq 1913-cü ildən istismar olunmağa başlayıb. Sahədə neftin, qazın və qırın yer səthinə çıxışları geniş yayılıb. Yatağın kəsilişində sənaye əhəmiyyətli qaz layları yoxdur, lakin hasilat prosesində neftlə birlikdə çıxarılan səmt qazları qeydə alınır.
İstismarın əvvəlindən 01.01.2022-ci il tarixinədək yataqda 2.2204 müxtəlif təyinatlı quyu qazılıb, 33 milyon 616 min ton neft, 2 milyard 351 milyon m³ qaz hasil edilib. “Binəqədi” yatağında maksimal neft hasilatı 817,4 min tonla 1941-ci ildə qeydə alınıb. Hazırda yataq üzrə 431 istismar quyu fondundan 315-u işləkdir.
Yataq “Binagadi Oil Company” şirkəti tərəfindən istismar olunur. “Binagadi Oil Company” şirkəti SOCAR, “Azen Oil Company B.V.” şirkəti və SOCAR-ın “Ortaq Neft Şirkəti” arasında bağlanılmış 29 sentyabr 2004-cü il tarixli “Azərbaycan Respublikasındakı Binəqədi, Qirməki, Çaxnaqlar, Sulutəpə, Masazır, Fatmayı, Şabandağ və Sianşor neft yataqlarının daxil olduğu blokun bərpası, işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü barədə Saziş”ə əsasən operator qismində fəaliyyət göstərir. Saziş (pay bölgüsü: SOCAR ONŞ 25%, Azen Oil Company B.V şirkəti 75%) 01 sentyabr 2005-ci il tarixdən qüvvəyə minib.
- SOCAR-ın Ortaq Neft Şirkəti
- Azen Oil Company B.V.
Keçid üçün: https://www.socar.az/az/page/bineqedi
“Sulutəpə” neft yatağı Bakı şəhərindən 9 km şimal-qərbdə, “Binəqədi” və “Çaxnaqlar” yataqlarının cənub-qərbində, Binəqədi neftli-qazlı rayonunda yerləşir. Abşeron yarmadasının şimal qərbində yerləşən Binəqədi neftli-qazlı rayonunda çoxlu sayda dövrü fəaliyyətdə olan palçıq vulkanları (Keçəl dağ, Zigilpiri, Keyrəki, Böyük dağ, Kiçik dağ və s.), təbii muzeyi xatırladan, yer səthinə çıxan müxtəlif stratiqrafik lay qatları, qır gölməçələri, fauna və flora qalıqları geniş yayılıb. Bura 100 ildən artıq istismarda olan “Binəqədi” yatağı və 40-90 il müddətində istismar edilən “Qırməki”, “Çaxnaqlar”, “Sulutəpə”, “Masazır”, “Şabandağ”, “Fatmayı” (“Siyanşor” və “Məhəmmədli” sahələri) yataqları yerləşir. Hazırda bu yataqlar işlənmənin son mərhələsindədir və çıxarıla bilən neft ehtiyatının böyük bir qismi (83,3%) çıxarılıb. Ərazidə məhsuldar layların yatma dərinlikləri yer səthinin bir neçə metrliyindən başlayaraq 2000 metr dərinlik intervalındadır.
“Sulutəpə” yatağı 1920-ci ildə kəşf olunub, yatağın sənaye əhəmiyyətli işlənməsinə 1932-ci ildən başlanıb. İstismarın əvvəlindən 01.01.2022-ci il tarixinədək yataqda 605 müxtəlif təyinatlı quyu qazılaraq 6 milyon 893 min ton neft, 828 milyon m³ qaz hasil edilib. Yataq üzrə maksimal neft hasilatı 405 min tonla 1942-ci ildə qeydə alınıb. Yatağın istismar fondunda 104 quyu var ki, onlardan da 74 quyu işləkdir.
Lay təzyiqinin saxlanılması məqsədilə yataqda suvurma prosesi 1956-cı ildən bu günə kimi davam etdirilir. Bundan əlavə, neft verimini artırmaq məqsədilə 1995-ci ildə laylara yeni süni təsir üsulu sayılan mikrobioloji təsirə başlanıb.
Yataq “Binagadi Oil Company” Əməliyyat Şirkəti tərəfindən istismar olunur. “Binagadi Oil Company” şirkəti Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR), “Azen Oil Company B.V.” şirkəti və SOCAR-ın “Ortaq Neft Şirkəti” arasında bağlanılmış 29 sentyabr 2004-cü il tarixli “Azərbaycan Respublikasındakı Binəqədi, Qirməki, Çaxnaqlar, Sulutəpə, Masazır, Fatmayı, Şabandağ və Siyanşor neft yataqlarının daxil olduğu blokun bərpası, işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü barədə Saziş”ə əsasən operator qismində fəaliyyət göstərir. Saziş 01 sentyabr 2005-ci il tarixdən qüvvəyə minib.
- SOCAR ONŞ
- Azen Oil Company B.V.
Keçid üçün: https://www.socar.az/az/page/sulutepe
